Plant Praat - Rozen

Roos(vicee) (auteur Melitta van Bracht)

Velen van ons zijn er groot mee geworden, Roosvicee!

Een siroop gemaakt van rozenbottels. In het najaar vind je de bottels overal aan de struik vol vitamine C en in de prachtigste kleuren van oranje tot rood, alsof ze alle warmte van de zomerzon nog in zich dragen. Maar voor dat het zover is kunnen we genieten van alle bloemenpracht die de roos ons in de zomer geeft.

De rozen zijn laat begonnen dit jaar, de bloemen kwamen minstens een maand later dan we gewend zijn. Hopelijk betekend dit dat we ook langer van ze kunnen genieten, of zouden ze haast moeten maken met de transformatie van bloem naar bottel?

Tegenwoordig zie je in Nederland nog maar weinig rosaria, de roos heeft net dat ietsje meer onderhoud nodig, de crises hakt er dus ook bij de roos goed in. Rosaria worden opgedoekt en groen, wat met minder zorg toe kan, vervangt de roos. Gelukkig springen kwekers in op de behoefte van de consument. Want wij Nederlanders zijn gek op bloemen ook op die van de roos. De kwekers zijn aan de slag gegaan om rozen soorten te ontwikkelen die je nagenoeg kan verwaarlozen.

Elke roos moet gesnoeid worden ergens in de maand maart en bijna iedere rozen soort heeft een standplaats in de zon nodig. Maar er zijn zelfs rozen soorten die in halfschaduw toch hun stinkende best doen om voor ons een zee van bloemen te produceren. Ik ben een van de gelukkigen die dagelijks kan genieten van de een schaduw minnende roos met fijne roze bloemen die naast mijn huis is aangeplant. Ze staat dapper te bloeien in de schaduw van een Meidoorn en Spaanse Aak.

Jammer is wel dat deze soort niet geurt, maar ja, je kunt niet alles hebben.

Geurende rozen kunnen worden gebruikt om bijvoorbeeld rozenolie te maken. De Rosa gallica wordt in Europa gebruikt om haar sterk geurende bloemblaadjes. Om 100 milliliter rozenolie te krijgen heb je wel 400 kilo bloemblaadjes nodig. Heel wat om te plukken! Denk eens aan de beschadigingen die je kunt oplopen aan je handen en armen van al die doorns. Nu ik het er toch over heb een roos heeft helemaal geen doorns! Als een echte botanicus betaamd moet ik dit toch even kwijt want doorns zijn delen van het hout en zitten stevig vast aan de takken. De roos is in het bezit van stekels dit zijn uitgroeisels van de bovenste laag schors en breken gemakkelijk af.

Toen ik klein was brak ik een rozen stekel

af en plantte die op mijn neus zodat ik op een neushoorn leek.

Rozen kun je kijken in bijvoorbeeld de Rosaria van Plaswijckpark in Rotterdam of helemaal in het hoge noorden in Friesland in de botanische tuin de Kruidhof in Buitenpost.